Sanktuarium Święta Woda

Historia

Cho?powstanie Świętej Wody owiane jest licznymi nieprawdopodobnymi legendami sięgającymi do czasów średniowiecza, to pierwsza rzetelna i udokumentowana wzmianka o tym miejscu pochodzi dopiero z roku 1719. Wówczas człowiek imieniem Bazyli - po dwóch latach od utraty wzroku, po przybyciu na uroczysko nazwane później Święta Woda, cudownie ozdrowia? By?on związany z zakładem wytwarzającym papier na rzecz drukarni OO. Bazylianów w Supraślu, stąd te?do historii przeszed?jako "Bazyli papiernik". Dokumenty historyczne pozwalaj?na utożsamienie go z ówczesnym dzierżawc?supraskiej papierni - szlachcicem Bazylim Samotyj?Lenczewskim, pochodzącym ze starej rzymskokatolickiej rodziny osiadłej w sąsiedniej parafii w Dobrzyniewie Kościelnym. W akcie wdzięczności uzdrowiony szlachcic w ciągu tygodnia ufundowa?nad źródłem drewnian?kaplic? któr?w 10-ty piątek po Wielkanocy w 1719 roku poświęci?za błogosławieństwem opata supraślskiego metropolity unickiego Abpa Leona Kiszki, jeden z supraskich Bazylianów. Tak si?rozpoczyna historia tego wyjątkowego miejsca. Kult Matki Bożej Bolesnej, ściąga?do tego miejsca katolików obrządku greckiego i łacińskiego. Od chwili poświęcenia kaplicy przebywali przy niej pustelnicy bazyliańscy. W rozwoju katolickiego kultu w Świętej Wodzie ważnym wydarzeniem było nadanie przez Stolic?Apostolsk?dnia 18 stycznia 1778 roku przywileju odpustowego. Odtąd przybywający tutaj na Uroczystość Najświętszej Maryi Panny Bolesnej oraz w każd?pierwsz?niedziel?miesiąca, po spełnieniu odpowiednich warunków ustalonych przez Kościół, mogli dostąpi?łaski odpustu. W 1795 roku Święta Woda, podobnie jak Wasilków, znalazła si?w rękach zaborców pruskich, a w 1807 r. - rosyjskich. Po okresie wyniszczających wojen napoleońskich kaplic?odnowiono i powtórnie poświęcono pod wezwaniem Siedmiu Boleści Najświętszej Maryi Panny. Dnia 21 czerwca 1815 roku unicki biskup brzeski Jozafat Bułhak z okazji odremontowania sanktuarium nada?mu kolejny odpust.

W 1839 r. car Mikołaj I doprowadzi?do brutalnego zlikwidowania unii kościelnej na terenie imperium rosyjskiego. Prześladowania nie ominęły unitów supraskich przywiązanych do wiary katolickiej i wspólnoty eklezjalnej z łacinnikami. Wskutek likwidacji Kościoła unickiego duch zjednoczenia ustąpi?na rzecz idei lansowanych przez carat. Święta Woda, podobnie jak pobliski klasztor w Supraślu, zostały przekazane duchowieństwu prawosławnemu. W tym czasie kult Matki Bożej Bolesnej ustaje jako niezgodny z kanonami rosyjskiej Cerkwi. Mimo odgórnych nakazów miejscowi duchowni prawosławni nie zdecydowali si?jednak na schowanie czy unicestwienie cudownego obrazu. W 1876 roku konsekrowano tutaj now? tym razem prawosławn? murowan?kaplic? Usytuowano j?kilkanaście metrów od dotychczasowej drewnianej, któr?rozebrano. Po odzyskaniu przez Polsk?niepodległości, katolicy przystąpili do rewindykacji swoich świąty? plebanii i klasztorów. Oficjalny zwrot kaplicy świętowodzkiej nastąpi?w dniu 30.11.1921 roku, a poświęcenie i przywrócenie pierwotnego tytułu sanktuarium "Matki Bożej Bolesnej" dnia 26.12.1921 roku. Nie wprowadzono jednak żadnych zmian w wyglądzie zewnętrznym. "Inwentarz" z roku 1936 podpisany przez ówczesnego proboszcza Antoniego Gajlewicza podaje losy kultowego obrazu Matki Bożej: "Kaplica posiada kopi?cudownego obrazu Matki Bożej Bolesnej. Orygina?tego cudownego i historycznego obrazu zosta?wywieziony do Rosji przez duchownego prawosławnego, proboszcza cerkwi wasilkowskiej Siergieja Leiniewicza, przed okupacj?niemieck?w roku 1915". Święta Woda, straciła rzecz najcenniejsz?- cudowny obraz Matki Bożej Bolesnej. W odzyskanej świątyni miejsce historycznego wizerunku zajęła jej wierna kopia - czczona w Świętej Wodzie w okresie międzywojennym, a także tu?po II wojnie światowej. Obecne wizerunki Matki Bożej Bolesnej zostały namalowane przez pani?Helen?Rabczyńsk? matk?ks. Proboszcza Wacława Rabczyńskiego.

Poniewa?większość prawosławnych z Wasilkowa i okolic miało przodków unitów, kult Matki Bożej Bolesnej przyjął si?równie?w tym wyznaniu. Jednakże ma on charakter lokalny związany z obrazem Matki Bożej Bolesnej znajdującym si?współcześnie w prawosławnej cerkwi w Wasilkowie. Obraz powsta?w czasie, gdy istnia?orygina? jest więc wiernym odbiciem cudownego obrazu Matki Bożej Bolesnej, przed którym wspólnie modlili si?onegdaj katolicy obu chrześcijańskich rytów. Okres II wojny światowej wpłynął bardzo niekorzystnie na stan kaplicy. Od dnia 1.01.1940 roku została zajęta przez Armi?Czerwon? Do czasu ewakuacji sowietów w końcu czerwca 1941 roku, została przez nich zbezczeszczona, zrujnowana i po części spalona. Po zakończeniu wojny a?do roku 1949 murowana kaplica pozostawała w całkowitej ruinie. Prace przy jej odbudowie powierzono ks. Wacławowi Rabczyńskiemu - najpierw wikariuszowi, a od 1951 roku proboszczowi parafii Wasilków. Od tego momentu zaczął si?nowy, znamienny okres w historii Świętej Wody. Pierwsz?inwestycj?była budowa Groty, która miała by?według planów ks. Rabczyńskiego kopi?groty z Lourdes we Francji. Druga wielka inwestycja to Kalwaria Świętowodzka, której budow?zainicjowano mniej więcej w połowie 1955 roku. Rozpoczęto j?od "odrestaurowania i upiększania Kaplicy i Groty w Świętej Wodzie oraz wybudowania 7 ołtarzy Męki Pańskiej na wzgórzach przyległych zwanych świętowodzkimi...". Te poczynania księdza Proboszcza wywołały zaniepokojenie władz komunistycznych. Posunięto si?a?do zniszczenia stacji Męki Pańskiej. Nastąpiło to dnia 14.01.1956 roku. Ocalały figury w obrębie Świętej Wody i cmentarza grzebalnego, gdzie w czerwcu 1969 roku złożono ciało księdza Wacława Rabczyńskiego.

Przez następne lata kaplica pozostawała pod zarządem Parafii Przemienienia Pańskiego w Wasilkowie. Po nawiedzeniu w Świętej Wodzie dnia 22 marca 1996 roku Figury Matki Bożej Fatimskiej, nastąpi?dynamiczny rozkwit tego miejsca. W 1997 roku przy Sanktuarium powstała Góra Krzyży, Pomnik III Tysiąclecia. W tym samym roku utworzona została Parafia pod wezwaniem Matki Bożej Bolesnej, obecnie jako czwarta parafia katolicka w Wasilkowie. Święta Woda jest szczególnym miejscem miasta i gminy Wasilków. W bliskiej odległości znajduj?si?miejscowości: Dąbrówki, Studzianki, a do parafii należą mieszkańcy osiedli: Leśne i Dąbrówka oraz miejscowości Złota Wie? Horodnianka, Złotoria i Podratowiec.

W roku 2000 Święta Woda była Sanktuarium Jubileuszowym Roku Świętego Archidiecezji Białostockiej. Znakiem szczególnym tego czasu łaski jest rozwijająca si?Góra Krzyży zwana te?Gór?Bożego Miłosierdzia, z Jubileuszowym Krzyżem Pielgrzymów (wysokości 25m) oraz krzyże w kościele, pobłogosławione przez Jana Pawła II dnia 6 marca i dnia 4 października 2000 roku na Watykanie. W ostatnich latach zmodernizowano częś?drogi krajowej nr 19, biegnącej przy Sanktuarium, wybudowano pętl?autobusow?oraz Dom Parafialny, zamieszkały od dnia 4.08.2000 roku. W roku 2002 w 100-lecie urodzin Księdza Wacława Rabczyńskiego - Proboszcza Wasilkowa, miejscowa społeczność przeżywała "Rok Księdza Rabczyńskiego". Z tej okazji w pobliżu sanktuarium wybudowano Dróżki Siedmiu Boleści, odnowiono Kapliczki Różańcowe, rozpoczęto remont kościoła. Sanktuarium dostało te?piękn?iluminacj?groty, Góry Krzyży, kapliczek i położonego malowniczo w otoczeniu lasów kościoła. W roku 2003 w 25-lecie pontyfikatu Jana Pawła II, w Drugiej Pielgrzymce Rowerowej do Rzymu, grupa pątników przekazała Ojcu Świętemu miniatur?groty świętowodzkiej. Pielgrzymi ze Świętej Wody s?wdzięczni Papieżowi za każdorazowe pozdrowienia, a szczególnie za słowa "Święta Woda brzegi rwie" wypowiedziane dnia 26.07.1998 roku. Wcześniej - w 1999 roku - Ojciec Święty pobłogosławi?czczony obecnie przez wiernych wizerunek Matki Bożej Bolesnej. Święta Woda staje si?ważnym miejscem na religijnej mapie polskich sanktuariów maryjnych. W bieżącym roku parafianie i pielgrzymi przygotowuj?si?do Intronizacji Obrazu Matki Bożej Bolesnej, co ma nastąpi?w dniu 27 sierpnia 2006 r. na zakończenie prac remontowych i budowlanych przy Sanktuarium.

Źródło: Archidiecezja Białostocka